Kỹ năng phòng tránh và xử lý khi gặp tai nạn do mưa bão

Trong mùa mưa bão, nước sông, suối, ao, hồ dâng cao, chảy xiết, làm thay đổi dòng chảy bình thường nên người qua lại các khu vực này rất dễ bị tai nạn. Nếu nạn nhân mới bị uống hay hít nước vào đường thở, sẽ hoảng loạn, vùng vẫy nhiều ở trên và dưới mặt nước. Lúc này nên đỡ đầu nạn nhân nhô lên mặt nước và bơi ngửa để đưa nạn nhân vào bờ.

Khi được cứu vớt lên bờ, nạn nhân có thể chưa có biểu hiện gì hoặc hốt hoảng, sợ hãi, tim đập nhanh, thở gấp, hạ thân nhiệt. Có thể tát mạnh vào hai má 2 – 3 cái để gây phản xạ thở lại. Ủ ấm, xoa các loại dầu nóng. Theo dõi nếu nặng lên thì chuyển đến cơ sở y tế gần nhất, khi chuyển, cần theo dõi nhịp thở và nhịp tim.

Trong trường hợp được phát hiện và cứu vớt muộn, nạn nhân thường dãy dụa dưới mặt nước, sủi bọt lên mặt nước, do đã uống và hít nhiều nước vào đường thở nên thiếu oxy nặng. Khi được cứu vớt lên bờ nạn nhân thường có các biểu hiện hoảng loạn, vật vã, thở nhanh, nông, miệng trào bọt hồng, toàn thân lạnh, da nhợt nhạt, tím, tim đập nhanh, yếu hoặc đập chậm, mạch nảy yếu khó bắt.

Lúc này để người gặp nạn nằm sấp nghiêng đầu, ấn đẩy mạnh hai tay vào vùng thượng vị hoặc dốc ngược nhanh nạn nhân lên, nhưng không kéo dài quá 1 phút. Lau mũi, miệng, họng. Nếu nạn nhân thở yếu thì thổi ngạt vào miệng. Thay quần áo ướt bằng quần áo khô hoặc bọc phủ bằng khăn khô.

Sau đó ủ ấm cho nạn nhân, xoa các loại dầu nóng sau đó chuyển nhanh đến cơ sở y tế gần nhất, trên đường vận chuyển phải tiếp tục hồi sức hô hấp (nếu cần) và theo dõi nhịp tim. Tuyệt đối không chữa theo mách bảo, kinh nghiệm.

Để phòng chống đuối nước người dân cần lưu ý không đi qua các khu vực ngập nước, nước chảy xiết.

Nếu phải vượt qua các khu vực ngập nước phải có phao cứu sinh, đi nhiều người (để tương trợ nhau lúc cần thiết). Tại những vùng nguy hiểm phải có biển báo hoặc cử người túc trực để báo cho người dân biết các đoạn nguy hiểm.

3. Điện giật

Hệ thống điện ở một số nơi chằng chịt, mất an toàn, dễ bị đứt do gió lớn nên khi trời mưa bão dễ gặp tai nạn này.

Xử trí điện giật tại nhà hoặc hiện trường: Nếu gặp nạn nhân bị điện giật cần nhanh ngắt cầu dao điện. Dùng gậy gỗ khô, ván gỗ, cây nhựa… tách nạn nhân ra khỏi dòng điện. Đặt nạn nhân nằm ở nơi thoáng mát.

Đối với nạn nhân bất tỉnh, không có dấu hiệu thở cần tiến hành hô hấp nhân tạo và ép tim lồng ngực tại chỗ cho đến khi tự thở được, hoặc xác định nạn nhân chắc chắn đã chết thì mới dừng lại.

Đối với nạn nhân còn tỉnh táo thì kiểm tra mức độ tổn thương ở các vị trí nặng hay nhẹ. Đặc biệt, kiểm tra tổn thương nguy hiểm trước như ở đốt sống cổ, bởi những tổn thương này có thể gây liệt nếu không sơ cấp cứu kịp thời, sau đó tiến hành kiểm tra các bộ phận còn lại. Động viên, an ủi để nạn nhân yên tâm và nhanh chóng đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất.

Cách phòng chống điện giật: Người dân chủ động kiểm tra hệ thống điện của gia đình mình, xung quanh khu vực mình sinh sống; nếu có gì bất thường phải báo cho cơ quan điện lực biết để sửa chữa kịp thời. Khi thấy dây dẫn điện bị đứt, các thiết bị điện bị đổ hoặc thấy nguy cơ mất an toàn thì không lại gần.

Lắp đặt cầu chì, cầu dao, ổ điện… ở nơi khô ráo, điện sử dụng nên để cách sàn nhà 1,4m tránh xa tầm tay trẻ em. Không cắm thẳng dây điện vào ổ điện mà phải dùng phích cắm. Không đứng nơi ẩm ướt để đóng cắt điện. Lau tay khô ráo khi chạm vào dây dẫn hoặc thiết bị điện.

Khi rút phích cắm điện phải nắm vào phần vỏ nhựa của thân phích cắm, không được nắm vào dây dẫn điện. Trường hợp nhà bị ngập nước mà không ngắt điện được thì phải đứng trên các nơi chưa bị ngập, gọi điện hoặc kêu cứu để mọi người báo cơ quan điện lực ngắt điện.

Không tự ý lội trong nhà dọn đồ đạc sẽ bị điện rò trong nước gây tai nạn chết người. Các đồ dùng điện bị ngấm nước phải sấy khô mới được sử dụng.

4. Gãy xương

Tình trang gãy xương hay gặp trong mưa bão do nhà sập, cây đè, té ngã, nếu nạn nhân không được sơ cấp cứu đúng cách thì thương tổn có thể nặng thêm.

Vì vậy khi gặp một nạn nhân nghi ngờ có gãy xương, người sơ cứu nên bình tĩnh, phán đoán xem nạn nhân bị gãy xương ở chỗ nào, có các thương tổn kèm theo không, có gãy xương hở không và bệnh nhân mê hay tỉnh.

Tuyệt đối không di chuyển bệnh nhân khi chưa được cố định xương gãy. Cần cố định vị trí gãy theo tư thế cơ năng (chi ở tư thế nào nên cố định ở tư thế đó), không kéo, nắn hay chỉnh sửa tư thế; cố định đúng kỹ thuật, bất động được các khớp trên và dưới chỗ gãy một khớp; dùng nẹp đúng cỡ, có chèn gạc hoặc giẻ ở những nơi nẹp ép sát vào da của nạn nhân (tránh xây xát, rách da).

Trong trường hợp nạn nhân mê, cho đầu nghiêng về một bên (để tránh tụt lưỡi lấp đường hô hấp). Sau khi đã cố định được xương gãy, di chuyển nạn nhân nhẹ nhàng đến cơ sở y tế gần nhất đủ điều kiện để điều trị tốt hơn.

Khuyến cáo: Địa bàn sắp vào mùa mưa bảo, kính đề nghị mọi người dân hạn chế ra đường lúc trời đang mưa to, gió lớn nhằm hạn chế tai nạn, thương tích do ngã đỗ cây xanh đô thị, đặc biệt là các tuyến đường có những cây lớn, lâu năm.